شرایط فسخ قرارداد چیست؟

شرایط فسخ قرارداد   

قطعا تا به حال عنوان قرارداد یا  شرایط فسخ قرارداد آن را بسیار شنیده‌اید. تمامی افراد جهت انجام هرگونه دادوستد، معامله‌ و خریدوفروش هرگونه مالی از جمله ملک، اتومبیل و… اقدام به انعقاد قرارداد بین خود می‌نمایند تا تمامی شرایط انجام قرارداد مانند ویژگی‌های مال مورد معامله، زمان و مکان تحویل مال و… در آن ذکر گردد. پس از انعقاد قرارداد، تمامی طرفین آن ملزم به انجام آن می‌باشند. با این وجود خوب است بدانید که مبایعه‌نامه منعقد شده بین طرفین دعوا تحت شرایطی قابل فسخ می‌باشد که در ادامه به شرایط فسخ قرارداد خواهیم پرداخت.

 

مبایعه‌نامه

با مفهوم عنوان مبایعه‌نامه تا حدودی آشنا شدیم. مبایعه‌نامه یا به عبارتی دیگر بیع نامه یا همان قرارداد بیعی که بین طرفین معامله منعقد می‌گردد، درواقع سندی می‌باشد که جهت معامله و خریدوفروش بین افراد منعقد می‌شود و تمامی شرایط انجام معامله نیز در آن درج می‌گردد.

در ادامه به شرایط تنظیم مبایعه‌نامه خواهیم پرداخت. و سپس به شرایط فسخ قرارداد می پردازیم

 

شرایط تنظیم قرارداد

یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که جهت تنظیم مبایعه‌نامه باید بدان اشاره کرد، آگاهی از شرایط تنظیم مبایعه‌نامه می‌باشد. چرا که چنانچه مبایعه‌نامه به درستی تنظیم و منعقد نگردد، قطعا در آینده طرفین آن را با مشکلاتی جدی مواجه خواهد کرد.                (تنظیم قرار داد لازمه شرایط فسخ قرارداد می باشد)

شرایط تنظیم مبایعه‌نامه به شرح ذیل می‌باشد؛

1. ذکر دقیق مشخصات طرفین معامله از جمله نام و نام خانوادگی، نشانی دقیق محل سکونت، شماره تلفن، نام پدر، کد ملی و…
2. عاقل و بالغ بودن طرفین معامله
3. قصد طرفین برای انجام معامله
4. ذکر مشخصات دقیق مال مورد معامله مطابق با اسناد رسمی
5. ذکر دقیق شرایط فسخ و اقاله معامله
6. آشنایی طرفین قرارداد با قوانین و شرایط معامله
7. درج دقیق بهای مال مورد معامله در قرارداد هم به عدد و هم به حروف
8. درج زمان دقیق پرداخت بهای مورد معامله، تحویل مال مورد معامله و انتقال سند آن به خریدار
9. حضور و امضای دو نفر شاهد عاقل و بالغ
10. تنظیم قرارداد در دو نسخه ضروری است.

 

شرایط فسخ قرارداد و دلایل آن

همان‌طور که پیش از این نیز اشاره شد، امکان فسخ مبایعه‌نامه تحت شرایطی وجود دارد. در حقوق به فسخ مبایعه‌نامه، خیار فسخ نیز گفته می‌شود که انواع آن عبارتند از؛

 

• خیار تدلیس
• خیار مجلس
• خیار عیب
• خیار تاخیر ثمن
• خیار تخلف از شرط
• خیار غبن
• خیار تاخیر
• خیار رویت

در ادامه به تفسیر مفهوم هریک از خیارات خواهیم پرداخت.

 

خیار تدلیس

کلمه تدلیس از نظر لغوی به معنای حقه بازی و فریب کاری می‌باشد. بدین ترتیب همان‌گونه که از نام آن نیز می‌توان دریافت، هرگاه هریک از طرفین معامله با اعمال خود سبب فریب خوردگی طرف دیگر گردد، شخص فریب خورده با اثبات این موضوع اختیار فسخ معامله را خواهد داشت.

 

خیار مجلس

تا زمانی که دو طرف معامله در محل انعقاد قرارداد یا توافق حضور داشته و هنوز از یکدیگر جدا نشده‌اند، امکان فسخ قرارداد برای آن‌ها میسر می‌باشد.

 

خیار عیب

چنانچه پس از معامله مشخص شود که مال مورد معامله، دارای عیبی بوده که از ارزش خود مال یا استفاده از آن کسر می‌گردد، حق فسخ قرارداد وجود خواهد داشت.

 

خیار تأخیر ثمن

چنانچه خریدار در ظرف سه روز از انجام معامله، نسبت به پرداخت بهای مورد معامله اقدام نکند، امکان فسخ معامله توسط فروشنده میسر می‌باشد.

 

خیار تخلف از شرط

چنانچه هریک از طرفین در قرارداد قید نمایند که عمل خاصی را انجام داده یا ویژگی خاصی را برای کالا در قرارداد شرط نمایند و پس از آن فرد به انجام شرط عمل نکرده یا مال فاقد ویژگی‌های قید شده باشد، امکان فسخ معامله توسط طرف دیگر وجود خواهد داشت.

 

خیار غبن

چنانچه یکی از طرفین معامله اصطلاحا اقدام به کلاهبرداری کرده و ضرر و زیان فاحشی را به طرف مقابل وارد آورد، طرف ضرردیده یا به اصطلاح مغبون حق فسخ قرارداد را خواهد داشت.

 

خیار تاخیر

چنانچه هریک از طرفین معامله در تحویل مال مورد معامله یا پرداخت ثمن تاخیر داشته باشند، طرف مقابل حق فسخ خواهد داشت.

 

خیار رویت

چنانچه پس از انجام معامله مشخص گردد، واقعیت مال مورد معامله یا مبلغ پرداختی براساس شرایط و مبلغ توافقی نیست، امکان فسخ معامله توسط هریک از طرفین میسر است.

 

شرایط مطالبه خسارت قراردادی

شایان ذکر است که اگر قرارداد تنظیم شده بین طرفین به طور صحیح بوده باشد و یکی از طرفین از عدم انجام تعهدات طرف دیگر قرارداد خسارتی به وی وارد شود که این خسارت به طور دقیق ناشی از تخلف به وی بوده باشد، میتواند خسارت آن را مطالبه نماید. البته خوب است بدانید که در هنگام تنظیم قرارداد نیز می توان برای خسارت ناشی از مسئولیت قراردادی، مبلغی را به صورت توافقی تعیین کرده و در قرارداد قید نمود.

 

مرجع صالح رسیدگی دعوای مطالبه خسارات قراردادی

جهت مرجع صالح رسیدگی قضایی به دعوای مطالبه خسارات قراردادی باید گفت که اگر میزان خسارت تا ۲۰ میلیون تومان باشد، مرجع صالح آن شورای حل اختلاف بوده و چنانچه بیش از این مبلغ باشد، باید به دادگاه مراجعه نمود.

 

وجه التزام

شاید تا به حال عبارت وجه التزام را شنیده باشید. خوب است بدانید که چنانچه دو شخص با یکدیگر قراردادی را تنظیم نمایند، بالطبع در آن تعهداتی را متعهد می‌شوند. در برخی از این قراردادها بین طرفین توافق می شود که چنانچه یکی از آنها به تعهدات خود عمل نکند، باید مبلغی را به طرف دیگر پرداخت نماید که به این مبلغ وجه التزام گفته می‌شود. در صورت فسخ قرارداد تنظیم شده بین طرفین در صورت وجود شرایط خاص آن می‌توان، وجه التزام را از طرف مقابل دریافت نمود.

 

تفاوت وجه التزام و خسارات تاخیر تادیه

شاید برایتان سوال پیش آید که با توجه به آنچه گفته شد، فرق وجه التزام با خسارات تاخیر تادیه چه می باشد؟ خوب است بدانید که خسارت تأخیر تأدیه همانطور که از نام آن نیز پیداست، خسارتی است که از بابت دیرکرد پرداخت وجه نقد لازم است که از شخص مضمون عنه یا همان بدهکار به شخص مضمون له یا همان طلبکار پرداخته شود.

تفاوتهایی که بین وجه التزام و خسارت تاخیر تادیه در قراردادها وجود دارد عبارتند از؛ در تعیین خسارت تأخیر تادیه، لازم است که تغییر فاحش شاخص تورم ثابت شود، اما زمانی که در قرارداد وجه التزام تعیین می‌شود، این شرط لازم به اثبات نیست. خسارت تاخیر تادیه فقط اختصاص به تعهدات پولی از نوع وجه رایج دارد، اما وجه التزام اینگونه نمی باشد. میزان خسارت تاخیر تادیه توسط دادگاه و با توجه به شاخص سالانه تورم مشخص می شود، اما مبلغ وجه التزام با توافق طرفین معین شده و در قرارداد قید می‌شود.

 

آیا وجه التزام مختص نوع خاصی از قرارداد می‌باشد؟

خیر. وجه التزام اختصاص به نوع خاصی از قرارداد ندارد.

 

وکیل فسخ یا ابطال قرارداد

همان‌طور که اشاره شد، قرارداد برای هریک از طرفین دعوا لازم‌الاجرا می‌باشد، مگر با رضایت هردو طرف و شرایط قانونی آن که در اینصورت امکان فسخ آن وجود دارد. فسخ مبایعه‌نامه نیز نیازمند طی مراحل و شرایط خاص خود می‌باشد و بدین جهت استفاده از راهنمایی و مشاوه‌های تخصصی یک وکیل خبره و متخصص در این زمینه امری بسیار پسندیده و حتی ضروری به نظر می‌رسد. بدین ترتیب، چنانچه به هر دلیلی قصد برهم زدن معامله و فسخ مبایعه‌نامه منعقد شده را دارید، پیشنهاد ما به شما عزیزان اخذ کمک و راهنمایی از مشاوران و متخصصین در این حیطه می‌باشد.

 

سخن پایانی…

از همراهی شما خوبان متشکریم. در این نوشتار به توضیح و تفسیر مفهوم قرارداد و شرایط قانونی فسخ آن پرداخته شد. حال چنانچه در این خصوص با مشکلی مواجه شده و یا پرسشی برایتان مطرح گردید با وکلا و کارشناسان متخصص و متبحر ما در ارتباط باشید.