حضانت فرزند بعد از طلاق

طلاق یکی از مهم ترین پرونده هایی است که امروزه در دادگاه مورد برسی قرار می گیرد. طلاق فقط مربوط به جدایی طرفین نیست و موارد بسیار دیگری را تحت شعاع خود قرار می دهد. یکی از این موارد مربوط به فرزندان طرفین است. حضانت فرزند بعد از طلاق یکی از مهم ترین موارد طلاق است که باید به طور دقیق مورد برسی قرار بگیرد. برای حضانت فرزند بعد از طلاق قوانین بسیاری تدوین شده است که در این مقاله به آن می پردازیم.

گاهی میان دریافت حضانت کودکان بعد از طلاق ، دعواهای مختلفی صورت می گیرد که باید با توجه به قوانین آن را مورد پیگیری قرار داد. در این شرایط داشتن وکیل حضانت فرزند بسیار مهم است .کافیست از طریق سایت آوای وکیل به انجام مشاوره حقوقی بپردازید و وکیل مورد نظر خود را اتخاذ کنید.

در ماده ی 1168 قانون مدنی تصریح داشته شده است که نگهداری از فرزندان ، حق و تکلیف پدر و مادر است ، مگر آنکه این دو جدا از یکدیگر زندگی کنند که قوانین آن در ادامه به طور کامل توضیح داده خواهد شد.

اهمیت تعیین حضانت فرزند بعد از طلاق در قانون

یکی از مهم ترین قوانینی که در ایران برای حمایت از خانواده تدوین شده است ، قانون حمایت از خانواده است. در این قانون تصریح داشته شده است که در مورد حضانت فرزندان تعیین تکلیف نشود ، حکم طلاق صادر نمی شود .

همچنین این قانون در مورد حضانت فرزندان پیش از طلاق چنین گفته است :

… در مورد چگونگي حضانت و نگهداري اطفال و نحوه پرداخت هزينه هاي حضانت و نگهداري تصميم مقتضي اتخاذ مي كند. همچنين دادگاه بايد با توجه به وابستگي عاطفي و مصلحت طفل، ترتيب، زمان و مكان مالقات وي با پدر و مادر و ساير بستگان را تعيين كند.

حضانت فرزند بعد از طلاق تا هفت سالگی

مطابق قانون جدید که در سال 82 بر اساس مصلحت و صلاحدید کودک تعیین شده است ، حضانت فرزند بعد از طلاق را بر اساس سن او تا هفت سالگی و بعد از هفت سالگی تعیین کرده است. به موجب ماده 1169 قانون مدنی :

برای حضانت و نگهداری طفلی که ابوین او جدا از یکدیگر زندگی می کنند، مادر تا سن هفت سالگی اولویت دارد و پس از آن با پدر است. بنا بر مصلحت کودک ، حضانت او تا 7 سالگی با مادر است. مگر آنکه مادر به جنون مبتلا شود ، یا ازدواج مجدد انجام دهد. در ماده 1170 قانون مدنی تصریح داشته شده است که اگر مادر در طول این 7 سال مجنون شود یا ازدواج مجدد داشته باشد ، حضانت فرزند بعد از طلاق به پدر واگذاری می شود.

لازم به ذکر است با اینکه این موارد به صریحا تعیین شده است اما بر حسب مورد ممکن است تغییر کند. یعنی اگر پدر واجد شرایط نباشد یا صلاح فرزند در ماندن با مادر باشد ، دادگاه حضانت فرزند را از او نمی گیرد . تشخیص این مورد بر عهده قاضی و دادگاه صالح است.

حضانت فرزند بعد از طلاق بعد از هفت سالگی

پس از پایان هفت سالگی بنا بر قانون حضانت باید به پدر داده شود. اما در تبصره ماده 1169 چنین گفته شده اسشت که بعد از هفت سالگی درصورت حدوث اختلاف، حضانت طفل با رعایت مصلحت کودک به تشخیص دادگاه می باشد.

یعنی اگر بعد از هفت سالگی مشخص شود که پدر صلاحیت نگهداری از فرزندان را ندارد و توانایی دریافت حضانت فرزند را بعد از طلاق را ندارد ، حضانت همچنان با مادر باقی می ماند.

اما قوانین مربوط به حضانت فرزندان صرفا محدود به این موارد نمی شود. حضانت می تواند از یکی از ابوین اتخاذ شود و به دیگری سپرده شود یا هر یکی از طرفین می توانند با استناد به قوانین آن را از دیگری دریافت کنند. در ادامه در مورد تغییر حضانت فرزند بعد از طلاق توضیح خواهیم داد.

سلب حضانت فرزند بعد از طلاق

فوقا ذکر کردیم که اگر تا 7 سالگی مادر مجنون شود یا ازدواج مجدد انجام دهد ، حضانت به پدر سپرده می شود. اما شرایط دیگری نیز وجود دارد که مطابق آن حضانت فرزند بعد از طلاق از یکی از طرفین سلب می شود. در قانون ذکر شده که که حضانت فرزندان را نمی توان از کسی سلب کرد مگر به علت قانونی.

در ماده 1173 قانون مدنی در این مورد چنین نوشته شده است :

هرگاه در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل تحت حضانت اوست، صحت جسمانی و یا تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر باشد، محکمه می تواند به تقاضای اقربای طفل یا به تقاضای قیم او یا به تقاضای رئیس حوزه قضائی هر تصمیمی را که برای حضانت طفل مقتضی بداند، اتخاذ کند.

در ادامه این قانون شرایطی که موجب سلب حضانت فرزند بعد از طلاق می شود ، تصریح داشته شده است .

موارد ذیل از مصادیق عدم مواظبت و یا انحطاط اخلاقی هر یک از والدین است:
۱) اعتیاد زیان آور به الکل، مواد مخدر و قمار.
۲) اشتهار به فساد اخلاق و فحشاء.
۳) ابتلا به بیماریهای روانی با تشخیص پزشکی قانونی.
۴) سوء استفاده از طفل یا اجبار او به ورود در مشاغل ضد اخلاقی مانند فساد و فحشاء، تکدی گری و قاچاق.
۵) تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف.

شایان ذکر است ، این موارد را می توان به عنوان مصادیقی از عدم صلاحیت معرفی کرد و اگر شرایط دیگری احراز شود که سلامت روحی و جسمی فرزند را در معرض خطر قرار دهد ، بنا به تشخیص دادگاه صالح ، حضانت فرزند بعد از طلاق سلب می شود.

گرفتن حضانت بعد از طلاق توافقی

یکی از مهمترین ویژگی طلاق توافقی این است که  طرفین برای تمامی موارد طلاق توافق دارند. یعنی در اکثر مواقع طرفین برای حضانت فرزند خود نیز توافق دارند. اگر چنین باشد دادگاه دخالتی نخواهد کرد و حضانت فرزند بعد از طلاق را بر اساس خواست طرفین تعیین می کند.

اما اگر طرفین این موضوع را مورد توافق قرار نداده باشند ، قاضی بر اساس قوانین و شرایط ابوین و با توجه به مصلحت فرزند ، حضانت را تعیین می کند. همچنین شایان ذکر است اگر بعد از طلاق شرایط هر یکی از طرفین تغییری کند به طوری که مصلحت فرزند به خطر بیوفتد ، می تواند درخواست سلب حضانت را مطرح نمود.

دادگاه صالح برای تعیین حضانت فرزندان بعد از طلاق

به موجب قانون دادگاه خانواده در صلاحیت برسی پرونده مربوط به حضانت قرار دارد . اگر ابوین بخواهند در مورد حضانت تعیین تکلیف کنند باید به دادگاه خانواده مراجعه کنند و اگر هر یکی از طرفین بخواهند حضانت فرزند را بعد از طلاق دریافت کنند یا از طرف دیگر سلب کند ، همچنان باید به دادگاه خانواده مراجعه کنند.

شعبه دادگاه خانواده که در صلاحیت برسی درخواست حضانت قرار میگیرد ، در صورتی که در زمان طلاق باشد ، شعبه صالح برای دریافت حکم طلاق است. در صورتی که حضانت فرزند بعد از طلاق مطالبه شود در صلاحیت دادگاه خانواده محل سکونت قرار می گیرد.

شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر و انجام مشاوره حقوقی به سایت عدل و حق مراجعه کنید.

اجرای حکم حضانت دادگاه

پس از صدور حکم دادگاه ، طرفین باید به دستور قاضی مبادرت ورزند. اگر هر یکی از ابوین به حکم حضانت فرزند بعد از طلاق قاضی داشته باشند می توانند درخواست دادگاه تجدید نظر یا فرجام خواهی داشته باشند که برای به نتیحه رسیدن و تغییر حکم باید مدارک جدید و یا اظهارات محکم تری بیان نمود.

اما اگر حکم دادگاه تغییر نکرد و به طور قطعی صادر شد ، ابوین باید آن را اجرا کنند و اگر از انجام آن امتناع ورزند ، عواقب قانونی متوجه آن ها خواهد بود. در ماده ی 40 قانون حمایت از خانواده در این مورد چنین گفته شده است :

“هركس از اجراي حكم دادگاه در مورد حضانت طفل استنكاف كند يا مانع اجراي آن شود يا از استرداد طفل امتناع ورزد، حسب تقاضاي ذي نفع و به دستور دادگاه صادركننده رأي نخستين تا زمان اجراي حكم بازداشت مي شود.”

همچنین کسی که حضانت فرزند را بعد از طلاق به عهده دارد ، نگهداری از فرزند جزوی از تکلیف او می شود و اگر از این مورد امتناع بورزد ، مجددا می تواند مورد پیگیری قانون قرار بگیرد که حکم این مورد به این شکل است :

• هیچ یک از ابوین حق ندارند در مدتی که حضانت فرزند بعد از طلاق به عهده آنها است از نگاهداری او امتناع کند.
• در صورت امتناع یکی از ابوین‌ حاکم باید به تقاضای دیگری یا به تقاضای قیم یا یکی از اقرباء و یا به تقاضای مدعی‌العموم نگاهداری طفل را به هر یک از ابوین که حضانت به عهده او‌ست الزام کند.
•  در صورتی که الزام ممکن یا موثر نباشد حضانت را به خرج پدر و هرگاه پدر فوت شده باشد به خرج مادر تامین کند.

دریافت حضانت فرزند بعد از طلاق یا سلب آن از دیگری به راحتی صورت نمی گیرد. شما هر کدارم از ادعای خود را مبنی بر عدم صلاحیت طرف دیگر را باید با اظهارت کاملا قانونی و منطقی بیان کنید و در غیر این صورت درخواست شما رد می شود.

شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر به انجام مشاوره حقوقی بپردازید و در صورت نیاز به اتخاذ وکیل از طریق سایت آوای وکیل بپردازید.