همه چیز در مورد دعوای مطالبه خسارت [ماهیت حقوقی + انواع]

همه چیز در مورد دعوای مطالبه خسارت

شاید تا به حال برایتان پیش آمده باشد که شخص بیگانه‌ای از روی عمد و سونیت یا حتی خطا و بی‌احتیاطی، خسارتی را به شما وارد کرده باشد و در اینجا برایتان ابهام مطرح شده باشد که چگونه می‌توانید، جبران ضرر کرده و خسارت قانونی خود را از طرف مقابلتان بگیرید. براساس قانون، چنانچه هر شخصی به تعهدات خود عمل نکرده و بر همین اساس بر حقوق دیگری لطمه‌ای وارد سازد یا به صورت عمد یا حتی غیرعمد بر اثر بی احتیاطی به یکی از حقوق قانونی دیگری اعم از؛ جان و مال و ناموس وی یا شهرت وی و…، ضرری از جمله مادی و معنوی وارد کند، مجرم بوده و مسئول جبران تمامی این ضرر و زیان‌های وارد آمده و منافع ممکن‌الحصول وی می‌باشد و شخص زیان دیده استحقاق طرح دعوای مطالبه خسارت را به عنوان مدعی خصوصی خواهد داشت.

چنانچه می‌خواهید در رابطه با طرح دعوای مطالبه خسارت، ماهیت حقوقی آن، انواع خسارت قابل مطالبه، مرجع تعیین میزان خسارت و… اطلاعات جامع و مفیدی بدست آورید در ادامه با ما همراه باشید.

می توان جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص دعوای مطالبه خسارت از مشاوره حقوقی تلفنی بهره مند گشت، کافیست تماس حاصل گردد.

مطالبه خسارت

همان‌طور که پیش از این نیز به آن اشاره شد، چنانچه شخصی از روی عمد و دشمنی یا خطا و بی‌احتیاطی، خسارتی را چه به صورت مادی و چه معنوی وارد سازد، مجرم بوده و امکان مطالبه خسارت از وی وجود دارد. علاوه‌بر آن شخص می‌تواند، منافع ممکن‌الحصول یا هزینه دادرسی خود و یا حق‌الوکاله وکیل را نیز به عنوان مدعی خصوصی از مجرم مطالبه نماید.‌ البته توجه داشته باشید که وارد آمدن ضرر و زیان و خسارت به شما نیازمند اثبات در دادگاه می‌باشد که از همین حیث، لازم است که حتما از یک وکیل خبره دادگستری کمک بگیرید.

 

انواع خسارت

خسارت از جهات مختلف به انواع مختلفی تقسیم می‌شود؛

1. انواع خسارت از جهت زمان پیدایش
2. انواع خسارت از جهت موضوع
3. انواع خسارت از جهت منشا

 

خسارات قابل مطالبه

یکی از مهم‌ترین موضوعات در بحث مطالبه خسارت، خسارات قابل مطالبه می‌باشد.

خسارات قابل مطالبه عبارتند از:

1. منافع ممکن‌الحصول؛ منظور از منافع ممکن‌الحصول، منافعی هستند که علت، مقتضی و سبب آن بوجود آمده باشد.
2. هزینه دادرسی
3. حق‌الوکاله وکیل
4. هزینه کارشناسی
5. خسارت تأخیر تادیه
6. هزینه تحقیقات محلی و….

 

ماهیت حقوقی خسارت

خوب است بدانید که خسارت و ضرر و زیان وارد آمده به هر شخصی و دعوای مطالبه آن به دو صورت قهری یا غیرقراردادی و قراردادی وجود دارد که در ادامه به تفسیر و بررسی مفهوم هریک خواهیم پرداخت.

 

مطالبه خسارت قراردادی

خسارت و ضرر و زیان‌های قراردادی همانطور که از نامش نیز مشخص است، برگرفته از قرارداد منعقد شده میان طرفین می‌باشد. بدین ترتیب، چنانچه در راستای قراداد تنظیم شده یکی از طرفین از انجام تعهدات خود در قرارداد سرپیچی کند و در همین راستا خسارتی را به دیگری وارد سازد به طرف مقابل دعوا این حق را می‌دهد که از طریق مراجع قضایی، خسارت ناشی از قرارداد را مطالبه نماید.

لازم به ذکر است که برای مطالبه خسارت قراردادی، حتما باید پای یک قرارداد صحیح‌، اصولی و لازم‌الاجرا در میان بوده و همچنین، خسارت وارد آمده به طرف مقابل نیز ناشی از همین قرارداد و عدم انجام تعهدات قراردادی وی باشد، نه چیز دیگری!

 

تحت چه شرایطی می‌توان، خسارات قراردادی را مطالبه کرد؟

یکی از متداول‌ترین خسارات وارد شده به هر شخصی، معمولا خسارات ناشی از قرارداد می‌باشد. اما خوب است بدانید که جهت مطالبه خسارات قراردادی وجود شرایطی ضروری می‌باشد که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

 

بی‌واسطه بودن و مستقیم بودن خسارت

یکی از شرایط مهم طرح دعوای مطالبه خسارت قراردادی، مستقیم و بی‌واسطه بودن خسارت می‌باشد. منظور از مستقیم بودن خسارت آن است که هیچ امر دیگری واسطه انتساب خسارت به تخلف مربوطه نبوده و خسارت وارد آمده مستقیما ناشی از ضرر وارد آمده وعمل متعهد می‌باشد.

 

وجود رابطه سببیت میان خسارت و تخلف

یکی دیگر از شرایط مهم برای مطالبه خسارت قراردادی، وجود رابطه سببیت میان خسارت وارد آمده و تخلف می‌باشد. بدین معنا که چنانچه تعهد مربوطه توسط متعهد، انجام می‌شد، خسارتی نیز به طرف مقابل وارد نمی‌شد.

 

قطعی بودن خسارت

یکی دیگر از شرایط مهم مطالبه خسارت، قطعی بودن آن می‌باشد بطوریکه هیچ‌گونه شک و‌ شبهه‌ای در آن وجود نداشته باشد.

 

مطالبه خسارت قهری یا غیرقراردادی

یکی دیگر از انواع مطالبه خسارت، خسارت قهری می‌باشد. خسارات قهری کاملا در مقابل خسارت قراردادی می‌باشد. بدین معنا که در این رابطه هیچگونه قراردادی میان طرفین وجود ندارد.

 

عناصر ضروری مطالبه خسارت

حال که با مفهوم مطالبه خسارت و ماهیت حقوقی آن آشنا شدید. خوب است بدانید که مطالبه خسارت دارای سه رکن یا سه عنصر ضروری می‌باشد تا بتوان براساس آن خسارت را از واردکننده زیان مطالبه نمود. این عناصر عبارتند از:

1. رابطه سببیت میان خسارت وارد شده و فعل انجام شده
2. وجود ضرروزیان یا تحقق خسارت
3. انجام فعل زیان بار

  

مدارک لازم جهت طرح دعوای مطالبه خسارت

چنانچه قصد داشته باشید، خسارت خود را از مجرم مطالبه نمایید، لازم است که مدارکی را نیز با خود به همراه داشته باشید که عبارتند از؛

1. مدارک شناسایی
2. رونوشتی از سند اثبات کننده دعوا اعم از رسمی یا عادی
3. رونوشت دادنامه دادگاه مبنی بر وارد آمدن خسارت
4. شهادت شهود
5. نظریه کارشناس
6. هزینه دادرسی
7. و….

 

تعیین میزان خسارت

لازم به ذکر است که میزان خسارت وارد شده از دو طریق تعیین می‌شود:

1. از طریق قانون
2. از طریق مرجع قضایی

خوب است بدانید، چنانچه میزان خسارت وارد شده توسط قانون تعیین گردد، امکان تغییر در آن وجود ندارد و چنانچه تعیین خسارت توسط مراجع قضایی بوقوع بپیوندد، امکان تغییر در آن وجود دارد. در تعیین میزان خسارت توسط مراجع قضایی معمولا از نظریه کارشناس استفاده می‌شود و همانطور که گفته شد، امکان کاهش و افزایش آن نیز وجود دارد.

 

آیا امکان تخفیف در میزان خسارت وارد شده وجود دارد؟

بله. همان‌طور که گفته شد، چنانچه میزان خسارت توسط مراجع قضایی تعیین شود، تحت شرایطی نیز مورد تخفیف قرار می‌گیرد که عبارتند از:

1. چنانچه خود شخص زیان‌دیده نیز موجبات فراهم آوردن زیان را بوجود آورده و یا سبب تشدید آن شده باشد.
2. چنانچه پس از وقوع خسارت، زیان آورنده به شخص زیان‌دیده کمک و مساعدت کرده باشد.
3. چنانچه وقوع خسارت و ضرر و زیان، ناشی از خطا و سهل‌انگاری زیان آورنده بوده و همچنین براساس عرف قابل بخشش بوده و طبیعتاً با جبران خسارت توسط وی، عسرت و تنگدستی وی را بوجود می‌آورد.

 

نمونه دادخواست مطالبه خسارت

چنانچه قصد داشته باشید، خسارت وارد شده به خود را از شخص زیان آورنده مطالبه نمایید، لازم است که دادخواستی مبنی بر مطالبه خسارت تنظیم نمایید. دادخواست مطالبه خسارت نیز دارای شرایطی است که جهت تنظیم آن باید بر مفاد آن آگاهی داشته باشید.‌

در ادامه نمونه دادخواستی مبنی بر مطالبه خسارت ارائه خواهیم داد.

 

مشخصات طرفین

خواهان: نام و نام خانوادگی، شماره ملی، نام پدر، سن، شغل، محل اقامت، تلفن تماس.

خوانده: نام و نام خانوادگی، شماره ملی، نام پدر، سن، شغل، محل اقامت، تلفن تماس.

وکیل: در صورت استفاده از وکیل، مشخصات کامل وی.

 

خواسته دعوا

 در این قسمت از دادخواست لازم است که موضوع و خواسته اصلی دعوا قید شود

 

دلایل و منضمات

در این قسمت از دادخواست، لازم است که دلایل و منضمات اثبات کننده دعوا اعم از هرگونه سند، شهادت شهود و… به دادخواست پیوست گردد.

 

شرح خواسته

ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی

احتراما به استحضار می‌رساند:

 

 

 

 

 

 

 

محل امضا، مهر و انگشت

 

 

 

 

وکیل متخصص مطالبه خسارت

تا به اینجا تا حدودی با مطالبه خسارت و انواع آن آشنا شدید. حال خوب است بدانید که مطالبه خسارت نیز همچون سایر دعاوی از اهمیت و حساسیت خاصی برخوردار بوده و جهت انجام آن قطعا لازم است که از یک وکیل خبره و متخصص مطالبه خسارت بهره‌گیری شود. چرا که در غیراینصورت، قطعا شما را با مشکلات بیشتری روبرو کرده و علاوه‌بر آن وقت بیشتری را نیز می‌طلبد.

 

در آخر…

از همراهی شما کاربران گرامی متشکریم. امید است که مطالب موجود در این نوشتار در حیطه مطالبه خسارت و انواع و ماهیت حقوقی آن برایتان کاربردی بوده باشد. چنانچه در خصوص طرح دعوای مطالبه خسارت و هرانچه که به آن مربوط است، پرسش یا مشکلی در ذهن دارید با ما در میان بگذارید و با ما تماس بگیرید. تیم تخصصی حقوقی ما در اسرع وقت پاسخگوی شما خوبان می‌باشند.