خسارت ناشی از عدم انجام تعهد
قطعاً تا به حال برای شما هم پیش آمده که شخصی متعهد به انجام کاری شده اما از انجام آن سر باز می‌زند. قاعدتاً در صورت وقوع همچین اتفاقی ضرروزیان و خساراتی به ما وارد می‌شود که معمولا همه ما در صورت وقوع چنین اتفاقی به دنبال جبران خسارت و ضرر و زیان وارده به خود می‌باشیم. اما جالب است بدانید که برای مطالبه خسارت ناشی از عدم انجام تعهد که معمولاً در صورت عقد قرارداد اتفاق می‌افتد، وجود شرایطی لازم است. به جرأت می‌توان گفت، عدم انجام تعهد علی‌الخصوص در تعهدات قراردادی در حقیقت یکی از پرتکرارترین واقعه‌هایی است که اتفاق می‌افتد. در صورتی که تمایل دارید، بدانید چطور می توان خسارت ناشی از عدم انجام تعهد را از مرتکب مطالبه کرد و نحوه آن چگونه است تا آخر این مقاله همراه ما باشید.
پیشاپیش از همراهی شما کاربران گرامی متشکریم.
عدم انجام تعهد و خسارت ناشی از آن
همانطور که گفته شد، گاهی شخصی در قراردادی متعهد به انجام کاری می‌شود اما از انجام کار خود سرپیچی می‌کند. معمولاً در صورت ورود چنین اتفاقی، خساراتی به طرف مقابل وارد می‌شود. خوب است بدانید که برای مطالبه خسارت عدم انجام تعهد قراردادی باید شرایط آن نیز موجود باشد. چرا که در غیراینصورت، یعنی در صورتی که شرایط مطالبه خسارت وجود نداشته باشد، طرح دعوای شما مبنی بر مطالبه خسارت بی‌فایده بوده و امکان دریافت آن نیز وجود ندارد و نهایتاً می‌توانید از طریق مراجع قضایی متعهد را به انجام تعهد خود ملزم نمایید.
در ادامه به شرایط لازم برای مطالبه خسارت ناشی از عدم انجام تعهد قراردادی می‌پردازیم، پس با ما همراه باشید.
جهت مطالبه خسارات ناشی از عدم انجام تعهدات قراردادی، وجود چه شرایطی لازم است؟
همانطور که پیش از این نیز مورد بررسی قرار گرفت، چنانچه قصد داشته باشید، دعوای مطالبه خسارات و ضرر و زیان‌های ناشی از عدم انجام تعهدات قراردادی را از شخص متعهد مطرح نمایید، لازم است که شرایطی وجود داشته باشد. در ادامه به بررسی هر یک از این شرایط خواهیم پرداخت.
- به وجود آمدن خسارت و ضرر و زیان. یکی از مهمترین شرایط جهت مطالبه دعوای خسارات ناشی از عدم انجام تعهد، آن است که ثابت نمایید به شما ضرر و زیان و خساراتی وارد شده است.
- وجود ضرر باید نتیجه مستقیم عدم انجام تعهد باشد. چنانچه بخواهید، خسارات ناشی از عدم انجام تعهدات قراردادی را مطالبه نمایید، لازم است که ثابت کنید، خسارات وارده به شما به صورت مستقیم نتیجه عدم انجام تعهدات قراردادی یا به عبارت دیگر عهد شکنی فرد متعهد بوده، چرا که در غیراینصورت، شما مستحق دریافت خسارات نخواهید بود.
- مهلت انجام تعهد سپری شده باشد. یکی از مهمترین شرایط لازم برای مطالبه خسارات ناشی از عدم انجام تعهد آن است که مهلت مقرر در قرارداد سپری شده باشد، چرا که در غیر اینصورت شما نمی‌توانید، خسارت و ضرر و زیانی را از فرد متعهد دریافت نمایید. به طور مثال، تصور کنید که در قرارداد منعقد شده بین شما و طرف مقابلتان، شخص مقابل متعهد شده است که در تاریخ هجدهم تیرماه ثمن معامله را به شما پرداخت نماید، اما شما اگر در دهم تیرماه یعنی قبل از تمام شدن مهلت قرارداد اقدام به مطالبه خسارت نمایید، دعوای شما پذیرفته نخواهد شد، چرا که مهلت تعیین شده در قرارداد هنوز به اتمام نرسیده است.
- شرط جبران خسارت در قرارداد قید شده یا به موجب قانون یا عرف ضروری باشد. چنانچه شما بخواهید خسارات ناشی از عدم انجام تعهد را از متعهد مطالبه نمایید، لازم است یا شرط آن در قرارداد ذکر شده باشد یا در غیر اینصورت به موجب قانون یا عرف موجود در جامعه، مطالبه خسارات ناشی از عدم انجام تعهد ضروری به نظر برسد. البته لازم به ذکر است که به موجب ماده ۲۲۱ قانون مدنی، معمولاً مطالبه خسارت ناشی از عدم انجام تعهد قراردادی ضروری بوده و حتی دراغلب موارد، نیازی به ذکر آن در قرارداد نیز نمی‌باشد.
- خودداری مدیون از انجام تعهد. یکی دیگر از مهمترین شرایط برای مطالبه خسارات و ضرر و زیان عدم انجام تعهد، آن است که در مراجع قضایی ثابت شود، متعهد با وجود آن که توانایی انجام تعهد را داشته اما از انجام آن سرپیچی کرده است. توجه داشته باشید در صورتی که بنا به هر دلیلی متعهد قادر به انجام تعهد نبوده یا به عبارت دیگر تعهد بر قرارداد به صورتی بوده باشد که هیچ شخصی توانایی انجام آن را نداشته باشد، نمی‌توان خسارت ناشی از عدم انجام تعهد را از وی مطالبه نمود. به طور مثال تصور کنید، شخصی به دلیل یک سانحه رانندگی هر دو پای خود را از دست داده و به این دلیل انجام تعهد برای وی مقدور نبوده است، بدین ترتیب بالطبع نمی توان خسارات ناشی از عدم انجام تعهد را از وی مطالبه کرد، زیرا عدم انجام تعهد توسط او به دلیل ناتوانی وی بوده و نه خودداری از انجام تعهد.
منظور از وجه التزام چیست؟
شاید تا به حال عبارت وجه التزام را دیده یا شنیده باشید. وجه التزام یا شرط جزا اغلب در قراردادها به کار می رود. منظور از وجه التزام در واقع همان میزان مبلغ خسارات ناشی از عدم انجام تعهدات قراردادی یا خسارات ناشی از تأخیر در انجام تعهدات قراردادی می‌باشد. لازم به ذکر است که قید چنین عبارتی در قرارداد، یعنی همان وجه التزام باعث افزایش امنیت قراردادی برای هر یک از طرفین قرارداد می‌شود. به طور مثال، چنانچه در قرارداد بیع اتومبیل شرط شود در صورت تاخیر فروشنده به تحویل مبیع یعنی همان اتومبیل در تاریخ ذکر شده در قرارداد وی ملزم است، مبلغ معینی را جهت خسارت تأخیر به خریدار پرداخت نماید. این مبلغ همان وجه التزام می‌باشد که سبب می‌شود هر دو طرف قرارداد از انجام تعهدات خود سرپیچی نکرده و تعهدات خود را در سر موعد مقرر انجام بدهند. بدین ترتیب توصیه می‌شود، حتماً در قراردادهای خود وجه التزام عدم انجام تعهد یا تأخیر در انجام تعهد را قید نمایید که در ادامه به علت ضرورت آن خواهیم پرداخت.
علت ضرورت وجه التزام
شاید برایتان سوال مطرح شود با این وجود که در عرف و قانون مدنی نیز خسارت عدم انجام تعهد یا تأخیر در انجام تعهد صراحتاً مطرح شده است، پس علت ضرورت قید وجه التزام در قراردادهای منعقده چیست؟ خوب است بدانید، همانطور که گفته شد، چنانچه شما وجه التزامی را در قرارداد خود ذکر نکرده باشید، زمانی می توانید خسارات عدم انجام تعهد را از فرد متعهد مطالبه نمایید که ضرر و زیانی به شما وارد شده و همچنین بتوانید این ضرر و زیان و خسارات را در مراجع قضایی ثابت نمایید، اما در صورتی که وجه التزام در قرارداد قید شده باشد، شما صرفا در صورت تأخیر در عدم انجام تعهد می توانید خسارت خود را مطالبه کرده و نیازی به اثبات ورود خسارت یا ضرر و زیان نیست. به عبارت دیگر با وجود شرط وجه التزام در قرارداد، شما در هر صورت می توانید، خسارات عدم انجام تعهد یا تأخیر در آن را از طرف مقابل مطالبه نمایید، حتی اگر ضرر و زیانی از این حیث به شما وارد نشده باشد.
آیا مطالبه خسارت از خسارت امکان پذیر می باشد؟
خیر. توجه داشته باشید که شما نمی‌توانید خسارت از خسارت را مطالبه نماید. به طور مثال، چنانچه شما مستحق دریافت خسارت عدم انجام تعهد یا تأخیر در انجام تعهد باشید و طرف مقابل این خسارت را در موعد مقرر به شما پرداخت نکند، شما نمی‌توانید، خسارت آن را نیز مطالبه کنید.
میزان خسارت چگونه تعیین می‌شود؟
توجه داشته باشید در صورتی که شما شرط وجه التزام را در قرارداد خود قید نکرده باشید، مرجع قضایی رسیدگی کننده با جلب نظر کارشناس میزان خسارت وارده به شما را مشخص می‌نماید.
در چه صورت امکان مطالبه خسارت وجود ندارد؟
لازم به ذکر است در صورتی که شخص شما نیز در عدم انجام تعهد دخالت داشته یا به عبارتی دیگر، خود شما نیز جهت انجام تعهد کوتاهی و تعلل ورزیده باشید، امکان مطالبه خسارت توسط شما علی‌الاصول میسر نخواهد بود.
آیا امکان تغییر در میزان وجه التزام توسط دادگاه وجود دارد؟
خیر. سایان ذکر است در صورتی که وجه التزام در قرارداد قید شده باشد، دادگاه نمی‌تواند میزان آن را تغییر دهد.
در آخر…
از این که تا آخر این نوشتار با ما همراه بودید، متشکریم. امید است که مطالب موجود در این مقاله برای شما عزیزان مفید و کاربردی بوده باشد. چنانچه در خصوص مطالبه خسارت عدم انجام تعهد یا تأخیر در انجام تعهد، پرسش یا ابهامی در ذهن دارید، می توانید با ما تماس بگیرید از ما و تیم تخصصی حقوقی ما کمک بخواهید. ما در اسرع وقت پاسخگوی شما عزیزان خواهیم بود.
برای مطالبه خسارت ناشی از عدم انجام تعهد وجود چه شرایطی لازم است؟
جهت مطالبه خسارت ناشی از عدم انجام تعهد، شرایطی چون گذشت مهلت مقرر در قرارداد، وجود ضرر و زیان ناشی از آن، خودداری مدیون از انجام تعهد و... وجود دارد که در نوشتار به طور مفصل به آن پرداخته شده‌است.
منظور از وجه التزام چیست؟
وجه التزام در واقع همان میزان مبلغی است که در قرارداد، برای مطالبه خسارت ناشی از عدم انجام تعهد یا تأخیر در آن ذکر می‌شود.
میزان خسارت ناشی از عدم انجام تعهد چگونه تعیین می‌شود؟
چنانچه وجه التزام در قرارداد قید نشده باشد، میزان خسارت ناشی از عدم انجام تعهد با جلب نظر کارشناس توسط دادگاه تعیین می‌گردد.
بدون دیدگاه