قوانین طلاق از طرف زن در ایران

قوانین طلاق

طلاق امری است که از شکست ازدواج و زندگی مشترک ناشی می شود. این امر هم از جانب دین اسلام و از طرف قوانین کشور مورد پذیرش و تایید قرار گرفته است و حتی در دین اسلام از طلاق با عنوان مکروح ترین حلال خدا یاد می شود. زمانی که زندگی مشترک موجب عسر و حجر یکی از طرفین یا هر دوی آن ها می شود قانون به زوجین اجازه میدهد که درخواست طلاق را در دادگاه ذی صلاح مطرح کنند. دادگاه خانواده که در صلاحیت دادرسی به درخواست های طلاق می باشد از طرفین می خواهد که ادعای خویش را مبنی بر وجود سختی ثابت کند. البته این ادعا معمولا از طرف زن نیاز به اثبات دارد . متاسفانه در قانون ، مرد نیاز به اثبات وجود عسر و حجر در زندگی مشترک ندارد و راحت تر از زن میتواند اقدام به گرفتن حکم طلاق کند. البته در این نوع طلاق مرد مکلف است تمامی حقوق زن را اعم از مهریه ، نفقه و اجرت المثل ایام زوجیت را بپردازد. اما در طرف دیگر ، ممکن است طلاق از طرف زن صورت گیرد. در این صورت اوضاع کمی پیچیده تر می شود . در ادامه به برسی درخواست طلاق از طرف زن ، معایب و مزایا ی آن می پردازیم.

به موجب ماده ی 1133 قانون مدنی و تبصره ی آن :” مرد می تواند با رعایت شرایط مقرر در این قانون با مراجعه به دادگاه تقاضای طلاق همسرش را بنماید..

تبصره- زن نیز می تواند با وجود شرایط مقرر در مواد (۱۱۱۹)، (۱۱۲۹) و (۱۱۳۰) این قانون، از دادگاه تقاضای طلاق نماید .”

همانطور که در این ماده مشاهده می کنید در قانون برای طلاق از طرف مرد شرایط خاصی ذکر نشده است در حال که برای طلاق از طرف زن شرایطی خاصی را در مواد دیگر قانون ذکر شده است و برای به نتیجه رسیدن زن و دریافت حکم طلاق احراز آن شرایط و اثبات آن به دادگاه الزامی است. در ادامه به شرح این شرایط و توضیح آن ها می پردازیم .

زوجه در چه صورت میتواند درخواست طلاق کند ؟

در مواد “1199” ،”1129″ ،”1130″ قانون مدنی شرایطی که به موجب تحقق آن زن می تواند درخواست طلاق کند ذکر گشته است :

در ماده ی 1119 قانون مدنی چنین گفته شده است :

“طرفین عقد ازدواج میتوانند هر شرطی که مخالف با مقتضای عقد مزبور نباشد در ضمن عقد ازدواج یا عقد لازم دیگر بنمایند مثل اینکه شرط شود هر گاه شوهر زن دیگر بگیرد یا درمدت معینی غائب شود یا ترک انفاق نماید یا بر علیه حیات زن سوء قصد کند یا سوء رفتاری نماید که‌ زندگانی آن ها با یکدیگر غیر قابل تحمل شود زن وکیل و وکیل در توکیل باشد که از اثبات تحقق شرط در محکمه و صدور حکم نهائی خود را مطلقه‌ سازد.”

ممکن است در عقد نامه شروطی برای هر کدام از زوجین ذکر شده باشد که در صورت عدم رعایت آن ، میتوان اقدام به طلاق نمود. این قسمت از ماده چه طلاق از طرف زن باشد و چه مرد ، بر هر دو طرف صدق می کند. با این وجود مصادیق این شروط در قانون برای زوجه ذکر شده است و طلاق از طرف زن را مورد حمایت قرار می دهد. به موجب قانون مذکور زن میتواند شرط کند که اگر مرد در طولانی مدت غایب شود ، یا همسر دیگری اختیار کند یا هر رفتار سوئی علیه حیات و زندگانی زن انجام دهد ، این اختیار به زن داده می شود که درخواست جدایی داده و خود را مطلقه سازد. شایان ذکر است این ماده گرفتن طلاق را منوط به اثابت ادعا دانسته است . بدیهی است که اثبات ادعاهای فوق دشوار است و در صورتی که مدارک لازم موجود نباشد حکم طلاق صادر نمی شود.

یکی دیگر از مصادیقی که در این ماده ذکر شده است ، انفاق شوهر است. اما شایان ذکر است در هر حال به موجب ماده ی 1129 قانون مدنی اگر مرد نفقه ی همسر خود را نپردازد ، زن میتواند اقدام به گرفتن طلاق کند. در این ماده چنین نوشته شده است.

“در صورت استنکاف شوهر از دادن نفقه و عدم امکان اجراء حکم محکمه و الزام او بدادن نفقه زن می‌ تواند برای طلاق به حاکم ‌رجوع کند و حاکم شوهر او را اجبار به طلاق مینماید ‌همچنین است در صورت عجز شوهر از دادن نفقه.”

لازم به ذکر است در صورتی که مرد از دادن نفقه خودداری کند زوجه ابتدا باید به طرح دادخواست بپردازد و اگر با وجود محکوم شدن مرد به دادن نفقه ، باز از دادن آن خودداری کند زن می تواند اقدام به گرفتن طلاق کند . واضح است که طلاق از طرف زن اگر از این طریق پیگیری شود مدت زمان زیادی صرف می کند.

و اما در ماده ی بعدی این قانون حمایت دیگری از زوجه برای گرفتن طلاق شده است. اگر شرایط مندرج در این ماده احراز شود طلاق از طرف زن می تواند صورت بگیرد. این ماده که در مورد عسر و حرج زوجه نوشته شده است بدین صورت است :

در صورتی که دوام زوجیت موجب عسر و حرج زوجه باشد، وی می‌تواند به حاکم شرع مراجعه و تقاضای طلاق کند. چنان چه عسر و حرج مذکور در محکمه ثابت شود، دادگاه می‌تواند زوج را اجبار به طلاق نماید و در صورتی که اجبار میسر نباشد زوجه به اذن حاکم شرع طلاق داده می‌شود.

در ادامه ی این قانون عسر و حرج توضیح داده می شود و شرایطی که به موجب آن طلاق از طرف زن به نتیجه می رسید نیز ذکر شده است .

تبصره (۱۳۸۱/۴/۲۹) – عسر و حرج موضوع این ماده عبارت است از به وجود آمدن وضعیتی که ادامه‌ی زندگی را برای زوجه با مشقت همراه ساخته و تحمل آن مشکل باشد و موارد ذیل در صورت احراز توسط دادگاه صالح از مصادیق عسر و حرج محسوب می‌گردد :

1. ترک زندگی خانوادگی توسط زوج حداقل به مدت شش ماه متوالی و یا نه ماه متناوب در مدت یک سال بدون عذر موجه .
2. اعتیاد زوج به یکی از انواع مواد مخدر و یا ابتلا وی به مشروبات الکلی که به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و امتناع یا عدم امکان الزام وی به ترک آن در مدتی که به تشخیص پزشک برای ترک اعتیاد لازم بوده است .
3. محکومیت قطعی زوج به حبس پنج سال یا بیشتر.
4. ضرب و شتم یا هرگونه سوءرفتار مستمر زوج که عرفاً با توجه به وضعیت زوجه قابل تحمل نباشد.
5. ابتلای زوج به بیماری‌های صعب‌العلاج روانی یا ساری یا هر عارضه‌ی صعب‌العلاج دیگری که زندگی مشترک را مختل نماید.

موارد مندرج در این ماده مانع از آن نیست که دادگاه در سایر مواردی که عسر و حرج زن در دادگاه احراز شود، حکم طلاق صادر نماید.

•  نکته : در تمامی موارد فوق در صورتی حکم طلاق صادر می شود که مدارک لازم و معتبر به دادگاه ارائه شود . در صورتی که ادعای مبنی بر احراز شدن موارد فوق برای دادگاه اثبات نشود حکم طلاق صادر نمی شود.
• مواردی که موجب عسر و حرج می شود صرفا محدود به تبصره ی ماده ی فوق نمی باشد. نکته ای که در پایان ماده ی 1130 قانون مدنی ذکر شده است به این مورد اشاره دارد که در هر مورد یا اتفاق دیگر که موجب عسر و حرج زن بشود و برای دادگاه نیز قانع کننده باشد ، طلاق از طرف زن را به نتیجه می رساند.

معایب و مزایا طلاق از طرف زن

اگر طلاق از طرف زن صورت بگیرد هم میتواند مزایایی به همراه داشته باشد و هم معایبی. در وهله ی اول اگر طلاق از طرف زن مطرح شود و در دادگاه به نتیجه برسد ، مرد ملزم می شود تا تمامی حقوق زن را به او بپردازد و طلاق مانعی برای گرفتن حقوق زن اعم از مهریه و اجرت المثل ایام زوجیت نمی شود. این در حالی است که اگر طلاق از طرف زن نباشد و به صورت توافقی صورت بگیرد ، بخشش مهریه یا نفقه ی ایام زوجیت امری رایج محسوب می شود. معمولا در طلاق توافقی مرد رضایت میدهد در ازای بخشش مهریه به صورت توافقی همسر خود را طلاق دهد. گاهی در طلاق بذل مهریه نیز صورت می گیرد.

در مورد معایب طلاق از طرف زن می توان به وقت گیر بودن و نسبتا دشوار بودن آن اشاره کرد. علاوه بر آن دلایلی که برای طلاق مطرح می شود هم باید محکمه پسند باشد و هم باید با مدارک معتبر اثبات گردد ،که این موارد روند گرفتن طلاق را پیچیده و طولانی می کند.

زمان اقدام تا انجام طلاق غیر توافقی مخصوصا از طرف زن طولانی می باشد . به همین منظور اگر به دنبال سریع ترین راه برای طلاق می باشید ، توافق با همسر بهترین گزینه می باشد.

شایان ذکر در صورتی که طلاق از طرف زن و غیر توافقی باشد حضور وکیل می تواند بسیار کار ساز باشد. از انجا که وکیل طلاق به تمامی شرایط و مواد قانونی آگاهی کامل دارد و پرونده های مشابه را نیز مشاهده کرده است میتواند روند صدور حکم طلاق را تسهیل کند. علاوه بر آن وکیل طلاق متن درخواست طلاق از طرف زن را با دقت نظر تنظیم می کند و به بیان اظهارات منطقی و اثبات ادعاهای شما نیز کمک شایانی می کند.

اگر قصد گرفتن طلاق به صورت غیر توافقی دارید اتخاذ یک وکیل طلاق به شما پیشنهاد می شود که از طریق سایت آوای وکیل میتوانید به آن دسترسی پیدا کنید.